How to create UX personas?

Wydawać by się mogło, że pojęcie person w świecie UX zostało rozpropagowane i opisane na wszelkie sposoby, zarówno w publikacjach naukowych, jak i popularnonaukowych. Nic bardziej mylnego! Jakiś czas temu byłam świadkiem dyskusji z wykładowcą studiów podyplomowych, osobą o doświadczeniu zawodowym 20 lat+, zajmującą się neuromarketingiem i komunikacją digitalową. Osoba tytułująca się „head of digital”, która uznała pojęcie protopersony i persony za wyrażenie z jakiegoś „meta-języka”, albo zaczerpnięte z żargonu jakiejś konkretnej korporacji, albo z jakiejś pojedynczej publikacji. Obalmy zatem mit, że narzędzie persony nie jest powszechnie stosowane. Czym jest i jak tworzyć persony?

Persona UX, user persona – co to znaczy?

Bardzo popularnym narzędziem w świecie UX jest tworzenie wspomnianych person. Można je rozdzielić na dwa rodzaje: protopersony oraz persony. Czym różnią się te typy? Persona oparta jest na badaniach z użytkownikami, natomiast protopersona powstaje na podstawie założeń i hipotez, które nie zostają potwierdzone w badaniach przez np. brak czasu lub budżetu na badania. Niezależnie od tego, który typ persony wybierzemy, powinna ona składać się z opisu przeciętnego użytkownika naszego produktu lub usługi. Na początku określmy podstawowe informacje. Jak ma na imię persona? Gdzie mieszka? Ile ma lat i jaki jest zawód Twojej persony? Nie zapomnij zilustrować swojej persony zdjęciem, będzie Ci towarzyszyć w procesie projektowanym, więc musisz ją dobrze poznać i zapamiętać. Bardzo ważne jest także określenie, jakie są wartości, cele i oczekiwania persony. Z jakimi problemami lub wyzwaniami może się mierzyć i dlaczego korzysta z naszego produktu? Możesz także stworzyć hasło, powiedzonko lub myśl przewodnią, która pomoże Ci zrozumieć punkt widzenia Twojej persony. 

Brzmi śmiesznie? Proces tworzenia persony potrafi być zabawny! Pamiętaj, że nie musisz ograniczać się do utworzenia tylko jednej user persony. Jeśli Twoimi użytkownikami są trzy różne grupy docelowe, stwórz trzy persony reprezentujące te grupy. Nie zapomnij potwierdzić swoich założeń na temat person za pomocą badań z rzeczywistymi użytkownikami – w końcu persony, które tworzysz nie mają być tylko projekcjami użytkowników, ale ich faktycznym odzwierciedleniem. 

Tworzenie persony UX – od czego zacząć? 

Zacznij od badań ilościowych. Tworząc personę musisz polubić się z danymi statystycznymi. To one ułatwią Twoje zadanie i spowodują, że Twoje protopersony staną się pełnoprawnymi personami. W trakcie badań może okazać się, że Twoje pierwotne założenie na temat persony okaże się całkowicie błędne, dlatego tak ważne jest by przeprowadzić badania. Wykorzystaj w tym celu np. formularz ankiety, w którym zbierzesz dane demograficzne na temat użytkowników, ale także informacje o ich przyzwyczajeniach, sposobach korzystania z produktu i innych zachowaniach, które są niezbędne w Twoim projekcie. Na podstawie zebranych wyników możesz pogrupować wyniki i utworzyć grupy o wspólnych cechach, a na ich podstawie – persony. Nie istnieje jeden gotowy sposób na tworzenie persony. Może się okazać, że wyniki badania ilościowego warto pogłębić za pomocą badań jakościowych, podczas których reprezentanci poszczególnych grup realizują zadania, wywiady i omawiają swoje przyzwyczajenia i zachowania.

Tworzenie persony – szablon

W internecie znajdziesz wiele przykładów tworzenia person, gotowe opisy, a także storyboardy, które możesz samodzielnie uzupełnić odpowiednimi danymi. Jeśli chcesz, możesz stworzyć swój własny szablon persony, który będzie Ci towarzyszyć przy każdym projekcie. Wystarczy prosty program graficzny, Excel lub plik Word. Twoim celem jest przygotowanie biogramu persony: znajdź miejsce na zdjęcie, imię, wiek, zawód, zamieszkanie (miasto/wieś). W widocznym miejscu umieść cytat/motto persony i stwórz 4 pola, które opiszą: potrzeby, cele/oczekiwania, bariery/problemy, przyzwyczajenia/zachowania. W digitalowym świecie ważne jest także, z jakich urządzeń korzysta Twoja persona, może istotne będzie także to, ile zarabia? Wszystkie informacje, które są ważne dla Ciebie z punktu widzenia projektu warto umieścić na biogramie. Twój szablon tworzenia ux persony jest gotowy! 

Do czego wykorzystujemy user persony czy persony ux w projektach? 

Persona jest podstawą funkcjonowania produktu i usługi. Bez dobrej znajomości Twojego użytkownika, bez badań nad jego zachowaniami, potrzebami i oczekiwaniami, trudno będzie stworzyć produkt, który pokochają użytkownicy. Warto rozłożyć proces budowania person na kilka etapów, pogłębiać i weryfikować uzyskane dane, aby stworzyć rzeczywisty obraz użytkowników, który następnie służyć będzie za punkt wyjścia do każdego pomysłu na rozwój naszego produktu czy usługi. Chcesz to przećwiczyć z nami? Skorzystaj ze szkolenia UX-PM poziom 1.